Als een baby in de baarmoeder overlijdt, dood geboren wordt of kort na de geboorte overlijdt, beleef je als ouders een van de moeilijkste momenten in je leven. Het komt ook wel eens voor dat ouders te horen krijgen dat hun ongeboren kind geen kans heeft om te blijven leven. Ook dat is een enorme slag. Het advies is dan vaak om tussen dat slechte nieuws en de geboorte wat tijd te nemen om de boodschap door te laten dringen. Dan kun je er thuis met familie en vrienden over praten en rouwen voordat de baby dood wordt geboren. Het verlies is altijd groot. Je moet afscheid nemen van een kindje dat je al lang in je buik had, en in je hart.
Verschillende vormen van verdriet
De eerste weken en maanden zullen in het teken staan van het verlies. Iedereen heeft zijn eigen rituelen, emoties en gedachten, maar je zult op veel momenten in gedachten bij het verlies zijn. Intens verdriet en leegte overheersen. Soms ook ongeloof: is dit echt gebeurd? Ook twijfel en boosheid komen veel voor, vooral als je het gevoel hebt dat het ziekenhuis of de artsen niet goed gehandeld hebben.
Partners rouwen soms verschillend om de dood van hun kind. Het is belangrijk om die verschillen te begrijpen en te accepteren, zodat je allebei op je eigen manier afscheid kunt nemen van je overleden kind. Soms zie je bijvoorbeeld dat een vrouw behoefte heeft om zich te uiten en een man zich heel verantwoordelijk voelt voor zijn partner en het gezin. Soms kunnen mannen moeilijk praten over het verlies. Als er veel verschil is in de manier waarop jullie rouwen, is het goed om ook steun te zoeken bij anderen.
Je kunt lichamelijke klachten krijgen na het verlies van je kind en het verdriet dat dat met zich meebrengt. Zoals gebrek aan eetlust, slapeloosheid, depressies, onrust, enzovoort. Dit kan bij het rouwen horen, maar als de klachten lang blijven bestaan, vraag dan advies aan je huisarts.
Het verdrietige nieuws delen
Op een gegeven moment, als je er klaar voor bent, kun je je verdriet delen met mensen uit je intieme kring, familie en hartsvrienden.
Wat het overlijden betekent voor je andere kinderen is afhankelijk van hun leeftijd. In ieder geval is openheid van groot belang. Vertel je kinderen wat er gebeurd is en laat hen, als ze dat willen, hun overleden broertje of zusje zien en eventueel aanraken. Probeer vragen zo goed mogelijk te beantwoorden.
Als je mensen die dichtbij staan vertelt dat je je kind verloren hebt, kan dat emotioneel zijn, maar ook heilzaam. Het kan helpen bij het begin van de verwerking. Het ligt anders als het gaat om het inlichten van kennissen, collega’s, verre verwanten en anderen met wie je een minder hechte band hebt, maar die zich wel afvragen wat er aan de hand is. Het is over het algemeen aan te raden om iedereen in te lichten over wat er gebeurd is, bijvoorbeeld door middel van een rouwkaart of een advertentie.
Steun na overlijden baby
Mensen zullen geschokt zijn en meeleven. Als je dat ervaart als een warm bad, is dat prima. Het kan ook zijn dat de verhalen van anderen te veel ballast worden. Bedenk wat jou, of jullie, zou helpen. Wil je bezoek ontvangen of niet? Wil je telefoontjes ontvangen of liever e-mail en kaartjes? Wat wil je doen met de kraamcadeautjes? Wil je die in ontvangst nemen of weggeven aan een goed doel? Geef dat soort dingen zo duidelijk mogelijk aan. Als je zegt wat je nodig hebt op dit moment, geef je mensen ook de kans om je te steunen op een manier waar je iets aan hebt, al is het maar dat je de buurvrouw vraagt om een pan soep te maken voor familie die van ver komt.
Het is prettig als je veel steun en hulp krijgt van familie en vrienden. Daarnaast kun je emotionele steun krijgen bij een lotgenotencontactgroep voor ouders die een kind verloren hebben. Je kunt hen bellen voor advies. Neem voor informatie, advies en steun eens een kijkje op Achterderegenboog.nl en Stille Levens.nl
Adviezen voor de rouwverwerking
- Ga af op je gevoel en neem afscheid op je eigen manier.
- Je kunt je baby als je dat wilt zelf wassen en aankleden na de geboorte.
- Maak foto’s als je dat wilt, dan kun je altijd zien hoe je baby eruitzag.
- Misschien wil je je baby voor de begrafenis of crematie laten zien aan je familie. Het kan een steun voor je zijn als anderen je baby gezien hebben.
Onderzoek overlijden baby
Als een baby thuis overlijdt, is de huisarts verplicht om de lijkschouwer in te schakelen. Na het overlijden van een baby in het ziekenhuis wordt ouders vaak toestemming gevraagd om nog een onderzoek (obductie of autopsie) te mogen doen. Zo’n onderzoek wordt gedaan voor wetenschappelijke kennis, maar vooral om meer duidelijkheid of zekerheid te geven over wat er is misgegaan.
Daarnaast vragen ze in het ziekenhuis mogelijk of je organen van je baby wilt afstaan voor donatie. Hoe cru dat misschien ook klinkt, dit kan het leven van een andere baby redden.
Administratieve zaken rond overlijden baby
Als je kind dood geboren wordt of overlijdt na de geboorte, heb je de mogelijkheid om je baby aan te geven bij de burgerlijke stand. Je krijgt dan een geboorteakte met de aantekening ‘levenloos geboren’. Op Rijksoverheid.nl lees je hier meer over.
De vader van de baby is in eerste instantie de persoon die de aangifte bij de gemeente moet doen. Wanneer de vader niet aanwezig is of niet in staat is aangifte te doen, kan ook iemand anders die aanwezig was bij de bevalling dit doen. Eventueel kan dat de uitvaartverzorger of een medewerker van het ziekenhuis dit verzorgen.
Bij het aangeven van je kind moet je een aantal papieren meenemen:
- Een verklaring van overlijden. De verklaring moet ondertekend zijn door een arts.
- Bij een zwangerschap van minder dan vierentwintig weken heb je een verklaring nodig van een geneeskundige, waaruit de duur van de zwangerschap blijkt.
Als de aangifte is afgerond, krijg je een formulier waarop staat dat begraven of cremeren is toegestaan. Deze toestemming is verplicht voor kinderen die geboren zijn na een zwangerschap langer dan vierentwintig weken.
De begrafenis of crematie
De woorden en rituelen die je bij volwassenen gebruikt, lijken niet passend voor een kind. Er zijn veel mogelijkheden om het ritueel aan te passen aan het kind. Een mooi gedicht, een ritueel met bloemen of ballonnen, een mandje of een wit kistje, het kan allemaal. Kijk wat het best bij jullie zelf past.
Een van de dingen die je moet bedenken is wie je uitnodigt. Je kunt kiezen voor een uitvaart in zeer besloten kring, of voor een uitvaart waar juist veel mensen bij zijn. Het is afhankelijk van de vraag wat je aankunt en wat je als steun ervaart. Als het allemaal veel te veel wordt, kun je bijvoorbeeld kiezen voor een begrafenis of crematie in kleine kring en in een later stadium een herdenkingsbijeenkomst houden.
Het organiseren van een uitvaart vraagt veel kracht en ook aandacht voor details. Je kunt hierbij hulp krijgen van de uitvaartverzorger. Die weet ook wat gebruikelijk is en kan je informeren over de vele mogelijkheden. Elke keuze is een stap op weg naar het definitieve afscheid. Om je te oriënteren kan het heel nuttig zijn om te kijken wat andere ouders in dezelfde situatie gedaan hebben.
De meeste verzekeringsmaatschappijen vergoeden de kosten van de uitvaart van een baby die minder dan vierentwintig weken gedragen is. Er zijn verschillen tussen de maatschappijen, maar de meeste houden een termijn van zestien weken aan.
Nagesprek
De kinderarts zal jullie na enkele weken uitnodigen om alle gegevens omtrent het overlijden van je baby na te bespreken. Je kunt ook zelf een gesprek aanvragen. Teruggaan naar het ziekenhuis en de kinderarts weer spreken, is vaak een erg moeilijk moment, maar het kan wel helpen bij het rouwproces. Meestal is het toch beter om te weten wat er bekend is over het overlijden van je kind. Wat was de oorzaak? Was er iets dat je had kunnen doen? Heeft het kind geleden? Als ouders wil je toch graag een antwoord op dit soort vragen.
Wanneer je te veel opziet tegen het gesprek met de kinderarts, kun je ook je huisarts vragen of je dit gesprek met hem of haar kunt voeren. Stel gerust alle vragen die je op je hart hebt, ook vragen die misschien niet reëel lijken, maar je wel bezighouden.
