De seksuele ontwikkeling van kinderen begint al bij de geboorte en gaat het hele leven door. Ieder kind ontwikkelt zich in een eigen tempo. Als ouder speel je een belangrijke rol in de seksuele opvoeding. Het is belangrijk om al op jonge leeftijd met je kind over seksualiteit te praten.
Ontdekken door spelen
Kinderen van 4 tot 6 jaar ontdekken hun eigen lichaam en dat van andere kinderen van hun leeftijd door te spelen. Elkaar aan- en uitkleden en kijken naar elkaars blote lichaam hoort bij de seksuele ontwikkeling van je kind.
Maak wel goede afspraken. Vraag bijvoorbeeld of het leuk was en leg uit dat als je iets niet wilt, het ook niet mag. Vertel ook dat je jezelf en de ander geen pijn mag doen, je het allebei leuk moet vinden en het allebei moet willen.
Aanraken eigen geslachtsdelen
Kinderen raken op deze leeftijd hun eigen geslachtsdelen aan. Ook dit hoort bij de ontwikkeling van je kind. Sommige kinderen hebben al geleerd dat dit privé is, anderen moeten dit nog leren.
Leg uit dat het aanraken van je eigen piemel of vagina een lekker gevoel geeft ,maar dat dit niet overal kan, zoals in de woonkamer, op school, enzovoort. Leg uit dat het wel kan op een plek die privé is, zoals in bed of onder de douche. Spreek ook af dat het nooit pijn mag doen.
Vriendschap en verliefdheid
Kinderen van 4 tot 6 jaar koppelen vriendschap of iemand lief vinden vaak aan verliefdheid. Dit heeft nog niets te maken met gevoelens van seksualiteit en verlangen. Het is hun manier om te zeggen dat ze iemand lief vinden.
Jongens en meisjes
Vanaf 4 jaar begrijpen kinderen steeds beter dat ze een jongens- of meisjeslichaam hebben en hoe ze door anderen worden gezien. Veel meisjes gaan zich op deze leeftijd meisjesachtig gedragen en jongens jongensachtig. Tegelijkertijd blijven ze vaak ook gewoon doen wat ze leuk vinden, of dat nu typisch iets voor jongens of voor meisjes is.
Kinderen kunnen negatief op elkaar reageren als een jongen zich bijvoorbeeld meisjesachtig gedraagt of andersom. Voor de ontwikkeling van je kind is het belangrijk dat je kind zich mag uiten op een manier die bij hem of haar past. Grijp dus in bij negatieve reacties, zorg dat iedereen veilig en prettig kan opgroeien op zijn of haar eigen manier.
Praten over liefde en seks
Op deze leeftijd blijft de nieuwsgierigheid groeien en zullen kinderen vaak vragen stellen. Bijvoorbeeld: waar komt een baby vandaan of hoe komt die baby in en uit de buik?
Laat je kind merken dat hij of zij alles aan jou kan vragen. Door te praten zorg je ervoor dat je kind goede informatie krijgt. En je laat zien dat praten over seks en relaties gewoon is.
Het is goed om aan je kind te vertellen dat een jongen verliefd kan worden op een andere jongen, een meisje op een jongen, een jongen op een meisje, en een meisje op een meisje. En dat je kind ook op jongens én meisjes verliefd kan worden.
Boeken kunnen helpen om over liefde en seks met je kind te praten. Vraag er eens naar in de (kinder)boekhandel of in de bibliotheek.
Meer informatie over seksuele ontwikkeling
- Kindenseksualiteit.nl – van de stichting Kind en Seksualiteit, over seksuele opvoeding en de normale seksuele ontwikkeling van kinderen.
- Seksueleopvoeding.info – van Rutgers. Je kunt er ook de brochure ‘Relationele en seksuele ontwikkeling 0-6 jaar’ downloaden.
