Kolven

Kan je baby niet uit je borst drinken, ben je even weg bij de baby of ga je weer werken? Dan kun je kolven. Zo kun je je baby toch moedermelk blijven geven en blijven je borsten niet te vol. Welk kolfapparaat kun je gebruiken? Wanneer en hoe lang kun je kolven en hoe doe je dat zo prettig mogelijk?

Kolven met de hand en met een kolfapparaat

De eerste dag na de geboorte kun je moedermelk heel goed met de hand uit je borst masseren. Dit omdat het nog maar kleine hoeveelheden zijn. De eerste melk (de colostrum) zit vol goede voedingsstoffen. Het is een beetje kleverig en makkelijk op te vangen op een theelepeltje. Je kunt het meteen aan je baby geven als hij of zij nog niet aan de borst kan drinken. Hoe je kolft met de hand kun je lezen op Borstvoeding.nl.

Na de eerste dag(en) haal je je melk met een kolfapparaat uit je borsten als je baby niet aan de borst drinkt. Daar moet je waarschijnlijk wel even aan wennen en mee oefenen, omdat de melk moeilijker uit je borst komt als je kolft. Het kan zijn dat je de eerste keer niet een volle fles melk kunt kolven.

Kiezen voor een kolf en passend kolfschild

Er zijn veel soorten kolfapparaten. Je hebt handkolven en elektrische kolven. Om de moedermelk op gang te brengen kun je de eerste weken het best een professionele kolf huren. Deze is vaak sterker en beter af te stellen. Let er ook op of het kolfschild, dat om je tepels heen gaat, goed aansluit aan je tepel. Je kunt je tepelknop opmeten, dit bepaalt de maat van het schild dat je kiest. Er zijn verschillende maten tepels en kolfschilden. Een goed passend schild doet geen pijn en haalt het meeste melk uit je borsten.

Om erachter te komen welk apparaat voor jou het best is, kun je advies vragen bij de Jeugdgezondheidszorg of aan de lactatiekundige. Als de melk goed op gang is kun je kolven met een andere kolf. Stel jezelf ook een aantal vragen voor je een kolf kiest:

• Past het kolfschild goed bij de maat van je tepel(knop)?
• Waarom ga je kolven?
• Hoe vaak ga je kolven?
• Waar ga je kolven?
• Hoe lang ga je kolven?
• Kun je het kolfapparaat lenen, huren of kopen?
• Wat mag het kolfapparaat kosten?

Een handkolf is niet beter of slechter dan een elektrische kolf. Koop een kolf op een plek waar je verschillende kolven kunt zien en horen.

Wanneer kolven?

Het beste moment om te kolven is afhankelijk van je doel.

• Kun je je baby in de eerste week niet zelf voeden? Kolf dan zeker acht keer per 24 uur. Liever nog vaker, net zo vaak als dat je baby voeding krijgt. Zo zorg je ervoor dat je borsten genoeg melk blijven aanmaken.
• Ben je niet bij je kind in de buurt? Kolf dan ongeveer op de tijden waarop je je baby zou voeden. Dit hoef natuurlijk niet precies op de minuut te kloppen.
• Om een voorraad moedermelk op te bouwen, kun je het beste kolven na de ochtendvoeding. Dan kun je ongeveer 20 tot 50 cc kolven.
• Heb je veel voeding en verslikt je baby zich soms de eerste minuten? Dan kun je tijdelijk vóór de voeding even wat melk afkolven.
• Groeit je baby slecht? Dan kun je je zorgen dat je meer meld aanmaakt door tussen voedingen in extra te kolven en die melk ook aan je baby te geven. Vraag ook hulp: extra kolven is veel werk.
• Als een kolfsessie niet zo veel melk oplevert als je nodig hebt, kolf dan gerust een keer extra.

Hoeveel en hoe lang kolf je?

Hoeveel milliliter een baby drinkt is moeilijk te zeggen. Dit hangt af van het gewicht van je baby, het aantal voedingen en de samenstelling van de gekolfde melk. Een baby drinkt per dag gemiddeld ongeveer 150 ml per kilo lichaamsgewicht. Een baby van 5 kilo heeft dus elke dag 750 ml moedermelk nodig. Als hij zes voedingen krijgt is dat ongeveer 110 ml per voeding. Meer dan één liter drinken baby’s bijna nooit.

Veel vrouwen kolven per keer minder dan hun baby per keer uit de borst drinkt. Het toeschieten van de melk werkt nu eenmaal het beste als je baby aan de borst ligt. Wees trots op wat je wel kolft en maak je niet te snel zorgen over hoeveel je kolft. Als je kind goed groeit is dat prima, ook als je op je werk per keer minder kolft.

Als je kolft op het moment dat je anders een voeding aan de borst zou geven, kolf je zolang het loopt, tot je borst soepel voelt. Dat kan tien minuten zijn, maar ook wel een half uur. Je kunt zachtjes mee masseren om de melk te laten stromen. Als je korter kolft en de borst niet goed soepel maakt, krijgt je lichaam het signaal: er blijft melk over, ik kan volgende keer wel minder maken.

De meeste moeders kolven 10-15 minuten per borst, totaal 20-30 minuten dus. Gebruik je een dubbelzijdige kolf, dan ben je 10-15 minuten bezig. Soms kan een korte pauze helpen om de toeschietreflex weer opnieuw op te wekken.

Tips voor het kolven

• Ga er lekker voor zitten, kolf eens met de hand de eerste druppels, geef jezelf de tijd.
• Zorg ervoor dat je lekker zit, kan ontspannen en het warm genoeg hebt. Dan stroomt de melk het makkelijkst.
• Een foto, geluidje of filmpje van je kind kunnen je helpen om de melk toe te laten schieten.
• Ga je kolven op je werk en geef je twee borsten per voeding? Kolf dan net zo vaak als thuis. Anders kun je last krijgen van stuwing.
• Begin een aantal weken voordat je gaat werken met kolven. Dan heb je tijd om eraan te wennen, een voorraad moedermelk op te bouwen en je kind te laten wennen aan drinken uit de fles. Lees meer in Borstvoeding en werken.

Tips voor jezelf

• Zorg dat je het niet te druk hebt naast je werk, zeker in de eerste periode.
• Leg je baby wat vaker aan als je thuis bent. Zo zorg je ervoor dat je lichaam genoeg melk blijft maken.
• Zorg dat je voldoende eet en drinkt tussendoor, want borstvoeding aanmaken kost energie!
• Zorg voor extra moedermelk in de vriezer voordat je gaat werken. Dan heb je nooit te weinig melk.