Een gezond gebit

Je peuter krijgt steeds meer tanden. Hoe weet je of er een tand komt en heeft je kind er last van? Hoe zorg je ervoor dat je kind een gezond gebit houdt? Bijvoorbeeld door goed te poetsen en weinig zoets te geven. Want jonge kinderen kunnen al gaatjes krijgen van zoetigheid. En wanneer ga je met je kind naar de tandarts?

In welke volgorde komen de tanden en kiezen?

Het kan dat je baby met vier maanden al twee tanden had Maar het kan ook dat je kind nog geen tanden heeft als hij of zij elf maanden oud is. De volgorde waarop de tanden doorkomen is meestal wel hetzelfde. Maar ook dat kan verschillen per kind.

Meestal is dit de volgorde waarop tanden en kiezen doorkomen:

• twee snijtanden onder;
• twee snijtanden boven;
• de tweede snijtanden onder en boven;
• de eerste melkkiezen;
• de hoektanden;
• de tweede melkkiezen.

Hoe weet je of er een tand komt?

Je kunt langs het tandvlees van je kind voelen of je een ribbel of bobbel in het tandvlees voelt. Dat betekent dat daar binnenkort een tand of kies doorkomt. Vlak voordat de tand echt doorkomt kan het tandvlees er bleek uitzien of juist rood en opgezet. Als je kind ongeveer 2 jaar is, komen als laatste de achterste melkkiezen door.

Last van doorkomende tanden?

Je kind kan last hebben van doorkomende tanden en kiezen. Wat merk je dan?

• Je kind huilt meer dan anders.
• Je kind heeft een rode kleur en kwijlt.
• Je kind kan een beetje koorts krijgen.
• Je kind kan diarree hebben.
• Je kind kan prikkelbaar zijn en wil steeds bij je zijn.
• Je kind slaapt moelijker.
• Soms wil je kind niet eten.

Vaak kwijlt je kind meer als er tanden doorkomen. Ook wrijft je kind over het gezicht. Je kind bijt graag op speelgoed of bijvoorbeeld op een speciale bijtring. Als je kind veel kwijlt, smeer het gezicht dan goed in. Zo droogt de huid niet uit.

Hoe houd je het gebit van je kind gezond?

• Vanaf het doorkomen van het eerste tandje tot je kind 2 jaar is, poets je één keer met peutertandpasta. Poets de tanden van je kind vanaf 2 jaar twee keer per dag met peutertandpasta. Gebruik peutertandpasta met fluoride tot je kind 5 jaar is.
• Geef je kind maximaal zeven keer per dag iets te eten of te drinken. Elk tussendoortje, snoepje of koekje telt mee. Als je peuter overdag nog veel slaapt, kun je uitgaan van vijf eetmomenten per dag: drie maaltijden en twee keer een tussendoortje.
• Het speeksel beschermt het gebit van je kind. Maar hoe vaker je kind iets eet, hoe minder goed het speeksel het gebit kan beschermen. Zorg daarom ook voor momenten dat er niets wordt gegeten, gedronken of gesnoept. Denk aan ongeveer twee uur tussen twee eetmomenten. Water kan altijd.
• Zoete voeding en zoete dranken zijn heel slecht voor tanden en kiezen. Bacteriën in de mond zetten zoetigheid om in zuur en dat zuur is heel slecht voor het glazuur op de tanden. Glazuur beschermt je tanden. Wil je toch vruchtensap of zoete dranken aan je kind geven? Geef die dan tijdens de maaltijden. Tussen de maaltijden door kun je je kind het best water laten drinken.
• Laat je kind op jonge leeftijd al wennen aan het drinken van water en thee zonder suiker of honing.
• Heeft je kind vruchtensap gedronken of zure dingen (ook fruit) gegeten? Wacht dan minimaal een uur met tandenpoetsen. Het zuur maakt het tandglazuur zacht. Wanneer je meteen gaat poetsen, haal je deze beschermlaag van de tanden weg.
• Jonge kinderen kunnen gaatjes in hun tanden krijgen, doordat ze bijvoorbeeld regelmatig een zuigfles met een zoete drank krijgen (zuigflescariës). Je herkent zuigflescariës aan kleine witte of bruine vlekjes op de voortanden langs het tandvlees. Als je dit ziet, ga dan met je kind naar een mondhygiënist of tandarts.
• Vanaf 9 maanden kan je kind drinken uit een beker. Geef nooit een fles met melk of sap mee naar bed.

Wanneer naar de tandarts met je peuter?

Neem je kind mee naar de tandarts vanaf het moment dat de eerste tand doorbreekt.
Is je kind 2 jaar? Ga dan minimaal twee keer per jaar naar de tandarts. Daarbij is het belangrijk dat je kind zich op zijn gemak voelt.

Ben je zelf bang voor de controle van de tandarts? Probeer dat niet te laten merken. Anders breng je die angst misschien over op je kind. Maak voor je kind een aparte afspraak, dus combineer deze niet met een afspraak voor jezelf. Je kunt ook aan je partner of één van de grootouders vragen om met je kind naar de tandarts te gaan. Er bestaan ook speciale kindertandartsen.

Als je kind pijn heeft, bijvoorbeeld kiespijn, dan hoef je niet te wachten tot het controle-moment, maar kun je meteen een afspraak maken.

Ruikt de adem van je peuter vies?

Vaker of beter poetsen is het eerste wat je tegen een vieze adem kunt doen. Maar een slechte adem kan ook komen door:

• geen goede verzorging van het gebit
• bacteriegroei op de tong
• ontstoken tandvlees
• bacteriegroei in de neus-keelholte, bijvoorbeeld door een verkoudheid
• vergroting van de amandelen door steeds terugkerende infectie

Als beter poetsen niet helpt, vraag dan de tandarts of huisarts om advies.

Meer over een gezond gebit

• Tandenpoetsen bij peuters
• Allesoverhetgebit.nl – over de verzorging van het gebit van 0-18 jaar
• Tandenpoetsen is belangrijk. Ook voor je peuter. Waar moet je op letten en hoe maak je het leuk? Fiona geeft tips in dit filmpje: