Kinderen, volwassenen, ouderen: iedereen kan verlegen zijn. Maar verlegenheid komt vaker voor bij pubers. Hoe komt dat? Wat zijn de gevolgen van erge verlegenheid? En hoe kun je je verlegen puber steunen?
Vanaf welke leeftijd kan je puber verlegen worden?
Bijna iedere puber heeft weleens last van verlegenheid. Misschien was je kind altijd al verlegen? Andere pubers worden verlegen vanaf zo’n 15 jaar. Meisjes hebben er meer en vaker last van dan jongens. Verlegenheid hoeft geen probleem te zijn. Maar soms maakt het het dagelijks leven van je puber lastiger.
In welke situaties wordt je puber verlegen?
Verlegenheid komt altijd voor in situaties met anderen. Het gaat om momenten waarbij je puber wordt beoordeeld op wat hij of zij kan. Of situaties waarin je kind het gevoel heeft dat zijn of haar uiterlijk wordt beoordeeld. Pubers zijn zich heel vaak bewust van hun uiterlijk, gedrag, stem en prestaties.
Wat zijn de gevolgen van verlegenheid bij je puber?
- Een verlegen puber kan zich heel onzeker voelen, gespannen zijn en zich niet durven laten zien of horen. Lees hier meer tips bij onzekerheid bij je puber.
- Als je puber verlegen is, denkt het vaak negatief over zichzelf. Hij of zij heeft gedachten als ‘ik kan minder dan een ander’ of ‘ik ben lelijk’. Daardoor gaat je kind voor of tijdens een nieuwe situatie negatief denken. Dit verkleint de kans dat het lukt. Dat versterkt weer de gedachte dat hij of zij niet goed genoeg is: ‘Zie je wel, het lukt me toch nooit.’ Je puber kan hierdoor steeds meer situaties uit de weg gaan. Het gevolg is dat je kind zijn of haar sociale vaardigheden niet meer oefent. Lees hier meer over sociale vaardigheden.
- Verlegen pubers worden vaker gepest. Je kind trekt zich dan nog meer terug en kan depressief raken. Lees hier meer over hulp bij pesten en psychische problemen bij pubers.
- Als je puber negatief over zichzelf denkt, kan hij of zij dit ook aan zijn of haar lijf voelen. Je tiener kan gaan blozen, zweten, trillen of krijgt buikpijn.
Hoe kun je je verlegen puber steunen?
- Probeer er open over te praten met je kind.
- Geef steun, maar laat je kind daarna wel los. Vertrouw erop dat je kind zich redt in nieuwe situaties. Straal dit vertrouwen ook naar je kind uit.
- Misschien kan je kind erover praten met anderen die in dezelfde situatie zitten.
- Let op: als je puber vaak te horen krijgt dat hij of zij verlegen is, gaat je kind zichzelf ook als verlegen zien. Zo krijgt hij of zij steeds meer negatieve gedachten. Noem je kind dus niet de hele tijd verlegen.
Wanneer heb je professionele hulp nodig voor je verlegen puber?
- Gewone verlegenheid is anders dan hele erge angst. Deze heftige verlegenheid of angst laat zich soms zien als sociale angst. Je kind raakt dan bijvoorbeeld in paniek als het een kamer binnen moet gaan met allemaal vreemden. Je kunt je kind dan opgeven voor een assertiviteitscursus.
- Is de sociale angst zo erg dat je kind bijna niet met andere mensen omgaat? Dan is dat een sociale fobie. Er is dan echt hulp nodig. Praat erover met je huisarts of vraag advies bij de Jeugdgezondheidszorg bij jou in de buurt.
