Waar kijkt en luistert jouw peuter graag naar op tv, tablet of smartphone? Waar let je op bij het kiezen van programma’s en apps?
Hoe een peuter media beleeft
Je peuter kijkt het liefst naar dingen die hij of zij herkent uit het eigen leven. Dieren, andere kinderen en wat er gebeurt in en om het huis. De meeste peuters vinden herhaling leuk. Je kind kiest graag een paar keer hetzelfde boek, dezelfde tv-aflevering of prentenboeken-app.
Laat je kind kijken naar programma’s en apps, die speciaal voor peuters gemaakt zijn. Peuters weten nog niet zo goed het verschil tussen fantasie en werkelijkheid. Wat ze zien op een beeldscherm, is voor peuters nog ‘echt’. Hierdoor kan je kind zichzelf ook niet geruststellen, als het eng is om naar te kijken. Houd hier rekening mee als je een programma kiest. Het helpt wel als je je kind afleidt en troost.
Tussen 2 en 3 jaar leert je kind emoties herkennen bij personen in een verhaal, zoals verdriet, boosheid, verbazing, angst en blijdschap. Maar ingewikkelde gevoelens zijn nog te moeilijk voor je peuter. Je kind begrijpt het bijvoorbeeld nog niet als iemand huilt van geluk.
Als je kind bijna naar de basisschool gaat, kan hij of zij steeds meer zelfstandig naar een scherm kijken. Maar je kind vindt het nog steeds het allerleukst om dat samen met jou te doen.
Verhalen begrijpen
Vanaf 2,5 jaar vinden kinderen verhalen leuk. Je kind kan naar Sesamstraat kijken, maar begrijpt nog niet alles. Je peuter gaat kleine grapjes begrijpen door de herhaling. Misschien gaat hij of zij ook vragen stellen over wat er te zien is. Je kunt dat aanmoedigen door zelf vragen te stellen over wat er in het televisieprogramma gebeurt.
Als je kind iets niet begrijpt, kan hij of zij bang of verdrietig worden door wat er te zien is.
Peuters vanaf 3 jaar kunnen langer de aandacht ergens bij houden. Je peuter kan steeds beter een verhaal volgen en krijgt plezier in programma’s waarvan hij of zij iets leert. Bijvoorbeeld ‘Het Zandkasteel’ en ‘Koekeloere’ of ‘K3’, ‘Kabouter Plop’ en ‘Dora en Diego’. Deze programma’s zijn speciaal gemaakt voor kinderen vanaf 3 jaar. Let erop dat het verhaal altijd goed moet aflopen. Te veel spanning of griezelen kan je peuter nog niet aan. Laat je peuter niet meekijken met oudere kinderen. Hun programma’s zijn waarschijnlijk niet geschikt voor je peuter.
Nadoen wat ze op het scherm zien
Steeds vaker merk je dat je kind naspeelt wat hij of zij heeft gezien op een scherm. Je kunt angstige momenten of agressie terugzien in het spel van 3- tot 5-jarigen. Dat is een manier om ervaringen te verwerken. Als je dat ziet, probeer dan woorden te geven aan wat hij of zij voelt. Daar kent je peuter zelf nog niet genoeg woorden voor. Zo leert je kind wat blij, bang, verdrietig en boos is. Je kind leert zo ook omgaan met al die gevoelens.
Peuters en tablets
Tablets zijn heel aantrekkelijk voor je peuter. Het is gemakkelijk speelgoed: je verveelt je nooit, want er gebeurt steeds wat nieuws. Je kind kan eindeloos filmpjes aanklikken en gaat dit normaal vinden. Dit is moeilijk af te leren, als je dat zou willen. Laat je kind maximaal 5 tot 10 minuten met een tablet spelen. Het lijkt alsof je kind het langer kan, maar dat is geen echte concentratie. Je kind komt dan in een soort trance, waarbij hij of zij niet meer hoeft na te denken. Je kind went aan deze ontspanning met een tablet. Je kind kan om te ontspannen afhankelijk worden van een beeldscherm. Dat is niet goed.
Tip: maak voor je peuter een eigen afspeellijst van YouTube-filmpjes en zet die in het beginscherm van je tablet. Zo kan je kind ze gemakkelijk vinden en kan je kind niet zo snel iets aanklikken wat niet oké is.
Tablet veilig maken
Heb je geen aparte kindertablet, maar wil je je kind wel af en toe iets laten doen op je eigen tablet? Maak die dan zo veilig mogelijk:
- koop een goede beschermhoes om je tablet te beschermen als hij valt;
- gebruik de beveiligingsopties die er standaard op staan;
- maak een aparte pagina voor de apps op die je kind mag gebruiken;
- maak ook een aparte pagina waarop je nieuwe kinderapps zelf kunt uitproberen;
- gebruik geen gratis apps, want die zitten vaak vol reclame;
- Meer informatie over een tablet geschikt maken voor je kind vind je op Consumentenbond.nl
Apps en games voor peuters
Er zijn hele leuke prentenboeken-apps voor peuters. Zoals ‘Timo en het toverboek’ of ‘Job gaat eten’. Vraag naar deze en meer ideeën bij de bibliotheek. Of kijk op Jeugdbibliotheek.nl.
Peuters krijgen plezier in hun eerste games. Die zijn natuurlijk nog simpel. Vaak gaan ze over een bekend figuurtje zoals Nijntje of Bumba. De spelletjes zijn vaak memory, kleuren, muziek maken, een legpuzzel of doolhof. Ook op spelcomputers als de Wii zijn er al leuke games, zoals die van Sesamstraat.
Als je kind bijna naar groep 1 gaat, kan hij of zij de eerste avonturengames spelen. Dit zijn games waarin je kind de hoofdpersoon een avontuur laat beleven. Je kind moet allerlei problemen oplossen. Voorbeelden zijn de app Robbie Konijn en Mijnnaamishaas.nl.
Skypen of Facetimen
Video-bellen via Skype of Facetime is leuk en gezellig. Met opa en oma, als je die niet dagelijks ziet. Of met papa of mama, als een van hen een tijdje weg is. Voordelen boven appen of mailen zijn dat er van twee kanten contact is. Je kunt praten, gebaren maken en vragen stellen, die meteen beantwoord worden. Peuters vinden het leuk om bekende gezichten te zien op een scherm.
Regelmatig Skypen of Facetimen wordt ook aangeraden bij een meertalige opvoeding. Want als je wilt dat je kind naast Nederlands ook een andere taal leert, werkt dat alleen als je kind er het nut van inziet. Door te Skypen en Facetimen met familie in het buitenland begrijpt je kind vanzelf waarom die taal nuttig is.
Connected toys
Connected toys is speelgoed dat verbonden is met internet. Je kind vindt het vast leuk om een gesprek met een pop of knuffeldier te voeren. Hiervoor worden via het speelgoed gegevens naar de makers van het speelgoed gestuurd. Zo leren zij over hoe jouw kind speelt. Er zitten risico’s aan het spelen met connected toys. Het speelgoed kan gehackt worden. Hierdoor kunnen de gegevens van jouw kind gestolen worden. Andere mensen kunnen dan bijvoorbeeld meeluisteren bij gesprekken tussen jouw kind en een pratende pop. Ook bevat het speelgoed vaak verborgen reclame.
Bioscoop
Peuters zijn nog te jong voor de bioscoop. Een bioscoopfilm duurt altijd te lang. Je moet alles wat ze zien uitleggen. Peuters stellen hardop vragen. Ze kunnen niet lang op hun stoel blijven zitten. Ze vinden het kijken naar andere kinderen vaak interessanter dan de film zelf. Bovendien is het geluid in de bioscoop voor bijna alle peuters te hard. Thuis een kinderfilm streamen is dus veel handiger. Pas als je kind naar groep 3 gaat, kun je eens aan de bioscoop denken.
