Je puber kan een soa krijgen als hij of zij seks heeft, vooral zonder condoom. Hoe herken je een soa bij je kind? Wat doe je als je kind een soa heeft? En hoe praat je samen over seks en condooms?
Wat is een soa?
Een soa is een seksueel overdraagbare aandoening. Een ander woord voor soa is geslachtsziekte. Je kunt een soa krijgen als je seks met iemand hebt. Vooral als je geen condoom gebruikt.
Welke soa’s zijn er in Nederland?
Je hebt verschillende soa’s in Nederland:
- Chlamydia: de meest voorkomende soa onder jongeren in Nederland.
- Herpes genitalis
- Genitale wratten: deze krijg je door het virus HPV
- Gonorroe
- Hepatitis B
- Syfilis
- Schaamluis
- Hiv
Schurft is geen soa, maar kun je wel krijgen door huid-op-huidcontact. Dus ook als je seks hebt. Je kunt schurft ook krijgen als je samen in hetzelfde bed ligt.
Meer informatie over soa’s vind je op Soaaids.nl. Je puber vindt meer over seks en soa’s op Sense.info.
Kun je genezen van een soa?
Sommige soa’s komen door een virus en zijn niet te genezen. Bijvoorbeeld herpes, genitale wratten of hiv. Vaak kun je wel medicijnen krijgen tegen klachten. Maar het virus blijft in je lichaam. De klachten kunnen dan terugkomen.
Sommige soa’s komen door een bacterie en zijn goed te behandelen. Bijvoorbeeld chlamydia en gonorroe. De bacterie verdwijnt uit je lichaam.
Hoe herken je een soa bij je kind?
Heeft je puber een soa? Dan kan hij of zij klachten krijgen. Bijvoorbeeld:
- Pijn of jeuk bij de penis of vagina;
- Pijn in de buik;
- Pijn bij het plassen;
- Veel of ander vocht uit de vagina. Dit heet afscheiding.
- Vocht uit de penis.
Je kind kan ook een soa hebben zonder klachten. Denk je dat je kind een soa kan hebben? Met een soa-test weet je het zeker.
Waarom een soa-test?
Je kind kan verschillende redenen hebben voor een test:
- Je kind heeft seks gehad zonder condoom;
- Het condoom is gescheurd;
- Iemand met wie je kind seks had heeft een soa;
- Je kind heeft klachten die een soa kunnen zijn;
- Je kind heeft met een vast iemand seks. En wil geen condoom gebruiken.
Je kunt een soa-test laten doen bij de huisarts of de GGD.
Op soaaids.nl lees je meer over een soa-test.
Op sense.info leest je puber meer over een soa-test.
Hoe gaat een soa-test? Kijk samen met je kind naar het filmpje ‘De soa poli’ van Groter Worden:
De youtube video wordt niet getoond omdat de cookies niet zijn geaccepteerd. Ga naar https://www.youtube.com/embed/1gg5V2Nt3gA?si=FWNkxth3CQr-HCUK om hem alsnog te bekijken.
Is een soa-test gratis?
Iedereen die jonger is dan 25 kan bij het soa-spreekuur van de GGD (Sense) terecht voor een soa-test. Bij de meeste GGD (Sense) spreekuren moet je bellen voor een afspraak. Er zijn ook spreekuren waar je online een afspraak kan maken. Of waar jongeren een thuistest voor chlamydia en gonorroe kunnen aanvragen.
Bij de GGD zijn testen en behandeling gratis. Je kunt ook naar de huisarts voor een soa-onderzoek. Daar valt het onderzoek onder de basisverzekering. Houd bij jongeren van 18 jaar en ouder dan wel rekening met het verplicht eigen risico.
Op sense.info kan je kind kijken of een soa-test nodig is. En een afspraak maken bij een GGD in de buurt.
Hoe gaat een soa-onderzoek?
Hoe het onderzoek gaat, hangt af van een paar dingen: de klachten die je kind heeft en hoe je kind seks heeft gehad. Dit bespreekt de dokter met jullie.
Onderzoeken die je kind kan krijgen:
- Onderzoek van de plas;
- Uitstrijkje van de vagina;
- Uitstrijkje van de anus;
- Bloedonderzoek;
- Onderzoek van zweertjes, blaasjes of wratjes bij de penis of vagina.
Moet mijn kind anderen vertellen over de soa?
Blijkt uit het onderzoek dat je kind een soa heeft? Het is goed als je dit deelt met de persoon of personen met wie je kind seks had. Zij kunnen zich dan ook laten testen en behandelen. Bespreek met de dokter of GGD-verpleegkundige wie je het vertelt. Je kunt het ook vertellen zonder je naam te noemen, via partnerwaarschuwing.nl. De dokter kan daarbij helpen.
Hoe zorg je dat je kind geen soa krijgt?
Je kind kan het beste een condoom gebruiken om geen soa te krijgen. Condooms helpen goed tegen chlamydia en gonorroe. Maar ook tegen soa’s die minder vaak voorkomen. Bijvoorbeeld syfilis en hiv. Condooms helpen minder goed bij herpes, genitale wratten, schaamluis en schurft. Praat daarom met je kind over condooms. Adviseer je kind daarom altijd om met een condoom te vrijen. Het condoom werkt niet tegen schaamluis.
Het is belangrijk om al vroeg met je kind te praten over veilig vrijen en condooms. Zo zorg je dat je kind minder kans heeft op een soa.
