Vapen betekent dampen. Zo noemen we het roken van een e-sigaret. Vapes zien er cool uit en er zijn vapes met allerlei smaakjes. Dat maakt ze aantrekkelijk voor steeds jongere kinderen. Waarom is vapen zo slecht?
Wat is vapen?
De meeste wegwerp-vapes zien eruit als een markeerstift. Er zit een vloeistof in (e-liquid), die wordt verwarmd. De damp, die daardoor ontstaat, adem je in alsof je een sigaret rookt.
In de vloeistof zit geen tabak, maar wel nicotine en andere schadelijke stoffen. In de dampen komen ook metalen vrij, die in je lichaam komen. Dat is heel slecht voor je gezondheid, nu en later.
Een vape bevat ongeveer 500 pufjes.
Er zijn vapes met tabakssmaken, maar ook honderden andere smaken, vooral snoepsmaken: suikerspin, marshmellow, aardbei, perzik, enzovoort.
Bijna net zoveel jongeren vapen als roken. 21,7 procent van de Nederlandse jongeren en jongvolwassenen (12 tot en met 25 jaar) heeft in het afgelopen jaar een e-sigaret gebruikt. Bijna een derde (27,4 procent) heeft sigaretten gerookt. En 69,1% van de jongeren die maandelijks een e-sigaret gebruiken, roken óók maandelijks sigaretten.
Verkoop vapes verboden
Net als sigaretten mogen ook vapes niet verkocht worden aan jongeren, die nog geen 18 jaar zijn. Maar de leeftijd wordt vaak niet gecheckt.
Inmiddels is het in Nederland ook verboden om vapes met smaakjes te verkopen. Er mogen alleen nog vapes met tabakssmaken worden verkocht. Die zouden rokers kunnen helpen af te komen van het roken van sigaretten, maar zijn zelf ook verslavend. En kinderen en jongeren kunnen op allerlei manieren nog aan vapes met een smaakje komen. De controle hierop werkt helaas niet altijd. Op social media en op het schoolplein is er een levendige handel in vapes.
Effect vapen op de hersenen
Vapen met nicotine heeft bij kinderen, jongeren en jongvolwassenen invloed op de hersenen. Tussen 10 en 24 jaar zijn die hersenen nog in ontwikkeling. Het deel van de hersenen dat gevoelig is voor beloningen is al wel ontwikkeld. Daarom werken die smaakjes in vapes zo goed. Maar uit onderzoek blijkt dat als kinderen en jongeren nicotine gebruiken, ze later meer kans hebben op:
- verslaafd raken aan andere drugs of alcohol;
- stemmingsstoornissen, zoals angststoornissen en depressie;
- plotseling en zonder nadenken dingen doen;
- slecht en minder lang kunnen concentreren.
Vapen is verslavend en schadelijk
Kinderen en jongeren denken niet snel dat vapen schadelijk is. Dat komt door de lekkere smaakjes en doordat vapen niet stinkt, zoals het roken van een gewone sigaret.
Vapen is minstens zo verslavend als het roken van sigaretten. Dat komt door het nicotinezout dat erin zit. Deze vorm van nicotine voelt niet scherp in de keel, maar komt razendsnel in de hersenen terecht. Zo raakt je tiener snel en ongemerkt verslaafd aan nicotine.
Maar ook de vapes zonder nicotine zijn schadelijk. Het inademen van de schadelijke stoffen in de damp kan de luchtwegen irriteren of beschadigen. Ook kan je kind last krijgen van hartkloppingen, duizeligheid, een hoge bloeddruk en zelfs epileptische aanvallen.
Praat met je kind over vapen
Als je over de gevaren van roken praat met je kind, praat dan ook over vapen. Het is erg ongezond en erg duur. Wil je kind daar het zakgeld aan besteden? Of de inkomsten van de krantenwijk of het vakken vullen ervoor gebruiken?
Wil je kind vapen omdat ‘iedereen het doet’? Groepsdruk kan een rol spelen om te gaan roken, drinken of vapen. Je kind moet leren eigen keuzes te maken en weerbaar te worden.
Meer over vapen
- Trimbos.nl: TikTok-filmpjes voor jongeren over de risico’s van vapen, roken en snus
- Artsenslaanalarm.nl: filmpjes die jou als ouder kunnen helpen bij het praten met je kind over vapen.
- Roken.info – Info over de e-sigaret (vape)
- Trimbos.nl – Vapen: de snoepwinkel van de tabaksindustrie
- Jongvolwassenen.ikstopnu.nl – info over vapen, roken en verslaving, met stophulp voor jongeren
