Het is normaal als kinderen af en toe druk zijn. Hoe ga je om met een druk kind? En hoe zorg je dat je kind minder druk is?
Waarom zijn kinderen soms druk?
Kinderen kunnen druk zijn omdat ze ergens enthousiast over zijn. Of omdat ze nerveus zijn als er iets spannends gaat gebeuren. Je ziet dan bijvoorbeeld dat kinderen niet stil kunnen zitten. En erg onrustig zijn. Dat is normaal.
Hoe voorkom je druk gedrag bij je kind?
Sommige kinderen vinden het moeilijker om rustig bezig te zijn dan andere. Dat is niet erg, maar houd er wel rekening mee.
Tips om druk gedrag te voorkomen:
- Maak vaste regels en vaste gewoontes. Die geven je kind rust en veiligheid;
- Zorg dat de week van je kind niet te vol is;
- Maak een dagindeling en bespreek die ’s morgens met je kind. Dit helpt drukke kinderen vaak. Gebruik bij jonge kinderen bijvoorbeeld plaatjes om alles wat je gaat doen die dag op een rijtje te zetten;
- Vertel van tevoren dat jullie zo iets anders gaan doen. Bijvoorbeeld: ‘Over vijf minuten ga je naar bed.’;
- Doe dingen die je vaker doet altijd op dezelfde manier. Bijvoorbeeld: op een vast tijdstip in bad en pyjama aan. Daarna tanden poetsen en in de slaapkamer een verhaaltje voorlezen. Tot slot een kus en in bed;
- Maak de maaltijd rustig en duidelijk. Eet zoveel mogelijk aan tafel. Plaats tijdens het eten niet meer op tafel dan nodig. Tv, computer en telefoons gaan uit. Soms is het handiger om brood van tevoren klaar te maken. Een afgesloten beker is handig als de bekers vaak omgaan. Laat de maaltijd niet te lang duren;
- Leg ’s avonds vast de kleren voor de volgende dag klaar. Het liefst in de volgorde van aantrekken, dus ondergoed bovenop. Je kind kan zich dan gemakkelijker zelf aankleden;
- Geef je kind niet te veel keuzes. Laat het wel kiezen, maar bijvoorbeeld uit twee dingen;
- Geef je kind ruimte om te spelen. En dingen te ontdekken in en rond huis;
- Laat je kind regelmatig buiten spelen met vriendjes. Ook als het slecht weer is.
Hoe geef je een druk kind de juiste aandacht?
Je kind heeft veel positieve aandacht nodig. Geef complimentjes bij dingen die goed gingen. Bijvoorbeeld als een druk kind tien minuten rustig speelt. Door complimenten krijgt je kind meer zelfvertrouwen. Ook voor jezelf is het goed: zo krijg je door hoe vaak je kind zich wél goed gedraagt. Complimenten maken de sfeer in huis beter. En daardoor ook het gedrag van je kind.
Meer tips om je kind de juiste aandacht te geven:
- Geef je kind aandacht op het moment dat hij of zij rustig is. Dat hoeft niet uitgebreid, want dat stoort bij wat je kind aan het doen is. Maar geef wel een compliment;
- Vertel dat je het fijn vindt dat je kind rustig speelt. Zo leert je kind wat je van hem verwacht. Een kind laat het goede gedrag dan makkelijker weer zien;
- Speel af en toe samen of lees voor. Kijk hoe je kind reageert. Dan zie je wanneer het genoeg is voor je kind.
Lees tips om je kind complimentjes te geven
Wat kun je thuis doen voor een druk kind?
Sommige drukke kinderen hebben een rustige omgeving thuis nodig. Met bijvoorbeeld weinig geluid en rommel.
Tips voor een rustige plek thuis:
- Kies een rustige inrichting van de slaapkamer van je kind. Vrolijke kleuren kunnen best, maar neem geen behang vol drukke figuurtjes of patronen.
- Leg niet te veel speelgoed los in de kamer. Geef je kind één soort speelgoed tegelijk. Berg het speelgoed overzichtelijk op. Liefst in een kast of in speelgoedboxen.
Hoe maak je duidelijke regels voor een druk kind?
Duidelijke regels zijn belangrijk voor een druk kind. Daardoor leren kinderen wat je van hen verwacht. Je kind mag bijvoorbeeld wel buiten rennen, maar niet binnen.
Tips voor meer duidelijkheid voor je kind:
- Houd je aan de regels en spreek je kind erop aan;
- Verwacht niet te veel van je kind. Voor een kleuter is een halfuur rustig kleuren bijvoorbeeld al veel;
- Praat met je kind in korte zinnen. Geeft korte, duidelijke opdrachten;
- Leg moeilijkere opdrachten stap-voor-stap uit. Geef duidelijke uitleg. Zeg niet: ‘Pak je trui’, maar: ‘Ga naar boven en pak je groene trui met beertjes uit de kast’. En niet: ‘Ga je vlug aankleden, want we gaan eerst naar het postkantoor en daarna tante Annie bij oma halen’. Maar stap-voor-stap: “Ga je aankleden, want we gaan weg”. En daarna: “We gaan naar het postkantoor”. En zo ga je verder.
- Vraag je kind om je aan te kijken als je een opdracht geeft. Een kind kan dan beter luisteren;
- Laat je kind de opdracht herhalen;
- Leer je kind om de beurt te praten en naar anderen te luisteren. Zo leren kinderen op hun beurt wachten en naar anderen luisteren;
- Vraag je kind hoe je kunt helpen zich aan de regels te houden. Misschien vindt je kind het fijn als je het zegt als het ‘fout’ lijkt te gaan. Je kunt dan samen een woord afspreken wat je dan kunt zeggen. Of een gebaar dat alleen jullie kennen;
Hou je als ouders aan de afspraken die je samen maakt. Voor het corrigeren van je kind, maar ook voor het geven van complimenten of het negeren van bepaald gedrag. Spreek goed af hoe je reageert op gedrag van je kind.
Lees meer over regels maken en grenzen stellen voor je kind
Is bewegen en sporten goed voor een druk kind?
Voor actieve kinderen is veel buiten zijn en sporten goed. Zorg ervoor dat je kind dagelijks kan lopen, fietsen, sporten of buiten spelen. Sporten die kinderen alleen kunnen doen zijn vaak goed. Een kind kan dan in zijn of haar eigen tempo sporten. En hoeft zich niet aan te passen of samen te werken in een team.
Sporten die goed passen bij een druk kind:
- zwemmen;
- judo;
- paardrijden.
Voor drukke kinderen is de scoutingclub ook vaak goed. Ze kunnen daar vriendjes maken en leren samenwerken.
Lees meer over sporten voor kinderen
Meer tips als je een druk kind hebt
- Het veranderen van druk gedrag kost tijd en energie. Houd daar rekening mee;
- Laat je kind het liefst spelen met vriendjes die niet zo druk zijn. Wordt het spel te druk, stuur dan rustig bij. Speel bijvoorbeeld even mee. Word je kind niet rustiger? Stap dan over naar een ander spel;
- Laat je kind het liefst met één vriendje tegelijk spelen. Drukkere kinderen kunnen nog wel eens zonder nadenken iets doen. En niet genoeg rekening houden met de gevoelens van een vriendje;
- Komt er ruzie tijdens het spelen en gaat je kind slaan? Haal je kind dan even uit de situatie. Probeer je kind te kalmeren. Is je kind weer rustig? Praat dan samen over wat er gebeurde;
- Zorg dat je kind verschillende dingen doet. En met verschillend speelgoed kan spelen. Bijvoorbeeld bouwsteentjes of grote dozen om te bouwen;
- Drukke kinderen moeten hun energie kwijt. Lang stilzitten is vaak moeilijk. Wissel stilzitten af met iets doen. Laat je kind bijvoorbeeld na het eten helpen met het afruimen. Of laat je kind iets uit de keuken halen;
- Neem regelmatig een moment rust. Ga bijvoorbeeld met je kind een boekje lezen.
- Vermijd situaties die je kind nog niet zo goed aan. Bijvoorbeeld winkelen in de stad of veel familie zien. Sommige kinderen kunnen zo’n situatie niet overzien. En dat geeft onrust;
- Vermijd onverwachte gebeurtenissen. Bereid je kind voor op nieuwe situaties. Doe dit niet te lang van tevoren. Komt er een verjaardag, vakantie of uitstapje aan? Vertel stap voor stap wat er gaat gebeuren;
- Reageer niet op alles. Dingen die minder vervelend zijn kun je soms beter negeren;
- Praat af en toe met de leerkracht van je kind. Ook als je denkt dat het goed gaat. Bedenk samen wat het beste werkt bij je kind.
Hoe zorg je goed voor jezelf als je een druk kind hebt?
Zorg ook goed voor jezelf als je een druk kind hebt. Ben jij goed uitgerust en voel je je goed? Dan kun je veel meer van je drukke kind hebben. En dat is vaak weer beter voor het gedrag van je kind.
Voel je niet schuldig als je kind druk is. Ondanks alle moeite die je doet. Sommige kinderen zijn van zichzelf druk. Vaak gaat het de ene dag beter dan de andere dag. Blijf je kind wel bijsturen.
Soms is het fijn om erover te praten. Bijvoorbeeld met je partner, familie of andere mensen. Of met ouders van vriendjes of de leiding van de (sport)club van je kind. Andere mensen begrijpen het gedrag van je kind dan ook vaak beter.
Hulp als je een druk kind hebt
Sommige kinderen blijven druk, ondanks al je aandacht en moeite. Zij kunnen moeilijk aanwijzingen opvolgen en opletten. Ze lijken niet goed te luisteren, terwijl ze dat echt wel willen. Ook spelen en omgaan met andere kinderen gaat vaak niet leuk en ze worden er zelf verdrietig van. Misschien vraag je je in dat geval af of je kind ADHD heeft. Op Thuisarts.nl lees je meer over kinderen met ADHD.
Is je kind druk en heeft hij of zij daar last van, bijvoorbeeld op school? Of is het zwaar voor de rest van het gezin? Neem dan contact op met de Jeugdgezondheidszorg of met je huisarts.