Maakt je puber makkelijk vrienden? Kan hij of zij goed samenwerken? Dan heeft je kind goede sociale vaardigheden. Waarom is dit belangrijk? En hoe help je je kind om zijn of haar sociale vaardigheden (verder) te ontwikkelen?
Wat zijn sociale vaardigheden?
Sociale vaardigheden gaan over hoe mensen goed met elkaar omgaan. Sociale vaardigheden zijn bijvoorbeeld:
- luisteren, overleggen en samenwerken
- je mening geven, interesse tonen in een ander
- je eigen gevoelens herkennen en verwerken
- omgaan met kritiek
- hulp vragen en anderen helpen
- voor jezelf opkomen
- nee zeggen als iemand je probeert over te halen
- jezelf op een positieve manier presenteren
- ruzies voorkomen en oplossen
- je houden aan regels en afspraken
- eerst denken, dan doen. Dat is voor pubers best moeilijk, omdat hun hersenen nog in ontwikkeling zijn. Lees hier meer over de ontwikkeling van de hersenen bij pubers.
Waarom zijn sociale vaardigheden belangrijk?
Sociale vaardigheden zijn nodig om contact te leggen met anderen en een band op te bouwen. Kinderen die handig zijn in het omgaan met andere mensen worden vaak aardiger gevonden. Ze maken makkelijk vrienden en kunnen voor zichzelf opkomen. Ze zijn ook minder vaak boos. Goede sociale vaardigheden geven je puber zelfvertrouwen.
In de puberteit worden sociale vaardigheden nog belangrijker dan op de basisschool. Je puber wordt steeds zelfstandiger en maakt zich los van jou als ouder.
Lees meer over veranderingen in gedrag tijdens de puberteit.
Ook voor later in het leven is het belangrijk dat je kind goede sociale vaardigheden heeft. Als volwassene moet hij of zij bijvoorbeeld in een team kunnen werken. Een team wil samen een doel bereiken. Dat lukt alleen als je goed kunt samenwerken. Ook als je een relatie krijgt, zijn sociale vaardigheden belangrijk.
Hoe ontwikkelt je kind sociale vaardigheden?
Als je kind in allerlei situaties mensen ontmoet en dingen samen doet, ontwikkelt hij of zij sociale vaardigheden. De afgelopen jaren heeft je kind al thuis en op school, vaak zonder het te merken, geoefend met sociale vaardigheden.
Omdat tieners vaak meer met vrienden omgaan, ontwikkelen ze deze vaardigheden dan nog verder.
Bij de meeste kinderen gaat het ontwikkelen van sociale vaardigheden heel natuurlijk. Maar sommige kinderen hebben er moeite mee. Dat kan bijvoorbeeld als je puber erg gevoelig, verlegen of onzeker is.
Lees de tips bij verlegenheid bij je puber.
Lees hoe je om kunt gaan met onzekerheid van je tiener.
Wat als je kind minder sociaal vaardig is?
Als je kind sociaal onhandig is, kan dat vervelend zijn. Misschien heeft je kind vaker ruzie met anderen of wordt hij of zij gepest. Je puber heeft misschien veel moeite om vrienden te maken en te houden. Een puber met minder sociale vaardigheden kan op school buiten de groep vallen. Hij of zij kan zich terugtrekken en zich eenzaam gaan voelen.
Voelt jouw puber zich vaak eenzaam? Probeer er samen over te praten. Luister vooral goed naar je kind, zonder te oordelen. Zo kom je hopelijk te weten wat er in het hoofd van je kind omgaat. Het is belangrijk om de band met je kind vast te houden.
Op jouwGGD.nl vindt je kind tips en hulp bij eenzaamheid.
Hoe kun je je tiener helpen om socialer te worden?
Als de sociale vaardigheden van je tiener minder goed ontwikkeld zijn, kun je het volgende doen:
- Moedig je kind aan om leeftijdgenoten te ontmoeten en samen met hen dingen te doen.
- Leer je kind inzicht krijgen in gevoelens van anderen en zich in anderen te verplaatsen.
- Vraag je puber naar zijn of haar mening. Wat vindt hij of zij belangrijk, wat wil hij of zij? Oefen samen hoe je je mening aan een ander kunt laten weten.
- Bespreek met je kind dat je je in de ene situatie anders gedraagt dan in de andere. Tegen je oma praat je anders dan tegen je vrienden. Solliciteer je naar een baantje? Dan zorg je ervoor dat je er netjes uitziet en mensen aankijkt met wie je praat.
- Praat erover dat het gedrag van je kind invloed kan hebben op een ander. Krijgt je kind zo wat hij of zij wil?
- Vraag je puber steeds naar zijn of haar ervaringen. Zou je kind het de volgende keer precies weer zo doen? Hoe kan die ruzie voorkomen worden? Helpt dit om het fijn met elkaar te hebben? Je kind leert zo zichzelf beter kennen. Ook wordt het zich meer bewust van de wensen en gevoelens van anderen.
- Je kunt ook helpen door samen situaties te bespreken en na te spelen.
- Geef het goede voorbeeld en laat zien hoe je met jezelf en anderen omgaat.
Heeft je kind hulp nodig om sociale vaardigheden te ontwikkelen?
Vindt je kind het moeilijk om nieuwe contacten te maken? Komt hij of zij niet genoeg voor zichzelf op? Is je kind ‘sociaal onhandig’?
Bespreek met je kind hoe het voor hem of haar is. Vraag ook hoe anderen dit ervaren: familie, vrienden, op school en sport- of andere clubs. Zo kom je te weten of het gevoel van je kind klopt.
Als het voor je kind moeilijk is of blijft om met anderen om te gaan, kan je kind steun gebruiken. Bijvoorbeeld door een training in sociale vaardigheden, een assertiviteitstraining of een weerbaarheidscursus te volgen. Vraag hiernaar bij de mentor of docent van je kind, de Jeugdgezondheidszorg of huisarts.
